Sampling models and eating patterns in mosquitoes

این مطلب خلاصه سمینار دانشجویی دوره دکترای تخصصی خانم مهندس زهرا شیخ،‌ دانشجوي گروه حشره شناسي پزشكي و مبارزه با ناقلين دانشكده بهداشت دانشگاه علوم پزشكي تهران مي باشد كه براي استفاده علاقمندان در وبلاگ انجمن قرار گرفته است:
1) الگوهای خونخواری در پشه ها: از دیدگاه اپیدمیولوژیک اهمیت رفتار جستجو و خونخواری در پشه ها بیشتر به دلیل پدیده همزمانی و هم مکانی ناقل و میزبان در ظهور بیماریهایی است که به وسیله بندپایان منتقل می شوند. از جمله بیماریهایی مانند مالاریا، لیشمانیوز، تب دانگ، تب زرد و .... رفتار جستجو و خونخواری در پشه ها با روشهایی از جمله مشاهده مستقیم، استفاده از تله های حاوی طعمه و آنالیز خون خورده شده توسط پشه با روشهای مولکولی از جمله ELISA وPCR قابل بررسی است.
در مطالعه ای که توسط Chaves و همکاران در سال 2010 انجام گرفت، بررسی های انجام شده در ارتباط با الگوهای خونخواری پشه ها برروی میزبانهای مهره دار از سال 1916 توسط بانکهای اطلاعاتی معتبر مورد بازنگری قرار گرفت و داده هایی که شامل تجزیه و تحلیل آماری کامل بود جمع آوری شد و این داده ها بر اساس نوع میزبان (پستاندار، پرنده و...) و نیز بر اساس تعداد مکانهای بررسی شده تقسیم بندی گردید. با محاسبه C-score بدست آمده از داده های جمع آوری شده و مقایسه آن با مقدار C-scoreحاصل از اعداد اتفاقی ارائه شده توسط نرم افزار براساس فرضیه صفر سه الگوی خونخواری aggregate و randomو segregate بررسی شد. این بررسی نشان داد که درمورد داده هایی که از یک محل جمع آوری شده بودند(single site) الگوی خونخواری از نوع random و در مورد داده هایی که از مناطق مختلف جمع آوری شده بودند الگوی خونخواری از نوع aggregate است. به طور کلی الگوهای خونخواری ناقل و رفتار تغییر میزبان بستگی به وفور نسبی میزبان، رفتارهای دفاعی میزبان و نیز موانع فیزیکی مانند استفاده از پشه بند دارد. به نظر می آید عوامل دیگری نیز در این مورد نقش دارند که تاکنون شناخته نشده اند.
2) روش های نمونه گیری: در بررسی دیگری که به منظور مقایسه تمایلات خونخواری از انسان بین An.arabiensis و An. quadriannulatus انجام گرفت پاسخ های مربوط به جلب شدن پشه به میزبان، ورود پشه و نشستن پشه روی میزبان توسط ابزارهای صید شامل OBETs (Odor Baited Entry Traps), E-nets (Electrocuting nets)و ترکیب آنها با window traps وCDC light traps و...بررسی شد. در این بررسی طعمه های مورد استفاده شامل انسان، گاو، انسان+گاو، و نیز ترکیبات مصنوعی(AOP) و CO2 بود. نتایج این بررسی که حدود2 سال به طول انجامید در مقاله مربوطه به تفصیل آمده است.
3) حجم نمونه بهینه :(Optimum Sample Size) از آنجاییکه در برخی مطالعات حشره شناسی جمع آوری نمونه ها مستلزم صرف هزینه و وقت و انرژی بسیاری است به نظر می آید در این گونه مطالعات با محاسبه حجم نمونه بهینه، علاوه بر دستیابی به حجم نمونه کافی (و نه ضرورتاٌ زیاد) نتایج بررسی ها نیز قابلیت اعتماد Reliabilityلازم را خواهند داشت. Karandinos (1979) از پیشگامان محاسبات حجم نمونه، محاسبه حجم نمونه بهینه را بر اساس چهار توزیع متداول شامل General, Negative binomial, Poisson, Binomial شرح داده است که علاوه بر کاربرد گسترده آن در بررسی های آماری مربوط به علوم پزشکی، در کتاب Mosquito Ecology نیز برای محاسبه حجم نمونه در مطالعات حشره شناسی، استفاده از فرمولهای پیشنهادی Karandinosتوصیه شده است.