عبدالرضا صلاحي مقدم
مجله علمي پژوهشي دانشگاه علوم پزشكي ارتش جمهوري اسلامي ايران، 1389؛ دوره 8، تابستان، شماره 2: صفحات 138-147

كلمات كليدي: حلزون شناسي، ايران، انگل شناسي، نقشه سازي، GIS

چكيده:
سابقه و هدف: حلزون هاي آب شيرين ميزبانان واسط گروه بزرگ و مهمي از كرم هاي انگلي در پزشكي و دامپزشكي هستند. در ايران سالانه ميليونها ريال خسارات ناشي از فاسيوليازيس انساني ايجاد ميشود و شيستوزوميازيس در گذشتهاي نه چندان دور يكي از بيماريهاي مهم در ايران بوده است. اين در حالي است كه طيف وسيعي از ترماتودهاي حيواني در ايران داراي اهميت زيادي است. در مطالعات انگل شناسي ترماتودها، يكي از مهمترين متغيرها، نوع حلزون ميزبان واسط است. حلزونهاي ايران سالهاست كه مورد توجه و تحقيق قرار گرفته اند اما بعد از حذف شيستوزوميازيس جمع بندي مستدل بر وضعيت حلزونهاي ايران صورت نگرفته است.
مواد و روش ها: براي جمعآوري اطلاعات فوق ابتدا مطالعه كتابخانهاي بر روي مقالات، پايان نامه ها و منابع حلزونهاي آب شيرين ايران صورت گرفته و ليستي از حلزونهاي كشور تهيه شد، سپس با كمك منابع و مراجع معتبر و كتب حلزون شناسي، وضعيت حلزونهاي آب شيرين ايران ارائه گرديد. براي نقشه سازي پراكندگي حلزونهاي مهم از نرم افزار 3/9 ArcGIS استفاده گرديد.
يافته ها: حدود 20 جنس از حلزونهاي مهم آب شيرين در ايران ديده شده است. برخي حلزونهاي دريايي مهم در پزشكي و يا ليسك ها و يا حلزونهاي آب شيرين با اهميت كم نيز علاوه بر داده هاي فوق قابل گزارش بوده است. نقشه پراكندگي حلزونهاي مهم ارائه شده است.
بحث و نتيجه گيري: : از آنجا كه مبارزه با انگلهاي منتقله از حلزون به استثتا شيستوزوماها، بر حلزون كشي استوار نيست و قطع سير تكاملي انگل در ساير مقاطع زندگي كرم مورد توجه قرار مي گيرد، اطلاع از پنانسيل اقليمي، شرط اصلي براي پيشگيري از بيماريهاي فوق است. الگوي پراكندگي حلزون هاي ايران بر اساس ويژگي هاي زيستي حلزون ها متفاوت است و ميتواند در الگوسازي و اپيدميولوژي بيماري هاي منتقله از حلزون مورد استفاده قرار گيرد. اين نخستين باري است كه نقشه حلزون هاي ايران ارائه مي گردد.

Mapping Epidemiologically Important Reservoirs of Snail Transmitted Parasites in Iran
Salahi Moghaddam A
Journal of Army University of Medical Sciences of The I.r.iran 2010;8(2): 138-147
Keywords: Malacology, Iran, Parasitology, Mapping, GIS
Abstract:
Background: fresh water snails are intermediate host of many parasitic worms with importance in Medicine and Veterinary. Hundred thousand Dollars are waist because of Fascioliasis in Iran annually and schistosomiasis was one of the important diseases of Iran in near past decades. Veterinary important termatoda are prevalent in Iran too. Fresh water snails of Iran are studied from past decades, but there is not any documentation about Medical Malacology after elimination of Scistosomiasis in Iran. This Manuscript tries to gathering and clarifies existence and prevalence of important snails of Iran.
Material and Methods: All manuscripts, dissertations and thesis and data about freshwater snails were studied and the list of fresh water snails of Iran was prepared and criterion of these snails was studied from certified texts and documents. For mapping the distribution of snails ArcGIS 9.3 were used.
Results: About 20 Genus of Fresh water snails may see in Iran, some other fresh water snails without Medical or Veterinary importance and some other slogs or brackish water snails may see too. Distributional map of Important snails are presented.
Conclusion: Prevention of snail transmitted parasites, except schistosomiasis, is not based on mollusciciding operations; indeed, it’s based on interrupting the life cycle of parasite. So knowledge of ecological capacity of local nature is basic need for preventing approaches. Snails in Iran are distributed on their biological criteria and spread around the country. Presented mapping of snail may use for better understanding of pattern and epidemiology of snail transmitted disease. This is the first publication on distribution of snails in Iran.