حشره شناسی پزشکی

  • اخبار عمومی در حوزه حشره شناسی پزشکی

    General news in the field of medical entomology

    خبر رسانی اول:
    مجله Mosquito Research
    به استحضار علاقمندان به كار در زمينه پشه ها مي رسانم اخيرا مجله اي تحت عنوان Mosquito Research كه علاقمند به چاپ مقالات در زمينه مطالعه بر روي پشه هاست منتشر شده است. جهت دريافت اطلاعات بيشتر و ارسال مقالات مي توانيد به آدرس وبسايت مجله مراجعه فرماييد:

    http://bio.sophiapublisher.com/jmr-42

    خبر رسانی دوم:
    معرفی شرکت مهندسی پارس ایران
    شرکت مهندسی پارس ایران با بیش از دو دهه فعالیت در زمینه لوازم کمک آموزشی، اسلایدهای میکروسکوپی و تجهيزات آزمايشگاهي مرتبط با رشته هاي گیاه شناسی ، جانور شناسی ، انگل شناسی ، میکروب شناسی ، بافت شناسی ، آسیب شناسی ،ژنتیک ، سلولی و مولکولی جنین شناسی ، حشره شناسی ، قارچ شناسی ، خون شناسی و... سابقه همكاري با دانشگاهها و مراكز تحقيقاتي را داراست.
    كليه علاقمندان به تهيه لوازم آزمايشگاهي،‌اسلايدهاي ميكروسكوپي و تجهيزات فيلد حشره شناسي مي توانند با مراجعه به وبسايت اين شركت (لينك زير) بيشتر با فعاليت هاي آن آشنا شده و لوازم مورد نياز خود را سفارش دهند.

    http://pasinco.com/Site/default.aspx?lang=fa

    خبر رسانی سوم

    دو خبر سوسکی!!!
    خبر اول:
    سوئد براي نجات سوسك‌هايي كه در شمال شرق اين كشور ناپديد شده بودند، بالگردهايي را به منطقه اعزام كرده است.

    به گزارش ايسنا، به نقل از خبرگزاري فرانسه، توماس ريدكيويست، رييس انجمن حفاظت از حيات وحش و محيط زيست منطقه «اوسترنورلند» در سوئد گفت: بيش از 50 سوسك درخت كاج در منطقه دچار دودگرفتگي به علت آتش‌سوزي وسيع شده بودند و در معرض ازبين رفتن قرار داشتند كه بوسيله بالگردهاي امداد از مهلكه نجات يافتند.

    وي افزود: اين سوسك‌ها كه نام علمي شان «كالكوفورا ماريانا» است، داراي پوستي سياه و براق و رنگي مسي هستند و تنها 3 سانتيمتر طول دارند.

    وي در ادامه بيان داشت: سوسك درختان كاج اغلب بر روي درختان مرده زندگي مي‌كنند اما به علت آتش‌سوزي در جنگل‌هاي منطقه شمال غرب سوئد زندگي اين سوسك ها به خطر افتاده بود كه ما توانستيم بموقع آنها را نجات دهيم.

    رييس انجمن حفاظت از حيات وحشت و محيط زيست سوئد درا دامه افزود: براي انجام اين عمليات نجات حدود نه هزارو 800 يورو خرج شد، اما اين مبلغ ناچيز است؛ چرا كه اگر ما اين گونه از سوسك‌ها را از دست بدهيم بايد مبالغ بيشتري را صرف كنيم تا دوباره اين گونه را درميحط زيست داشته باشيم.

    اين درحاليست كه دولت سوئد در برنامه‌اي زمان‌بندي شده تصميم دارد تا سال 2015 ميلادي 30 درصد از سوسك‌هاي درختان كاج را دسته بندي و جمع كنند و آنهارا تحت حمايت محيط زيست قرار دهد.

    خبر دوم:
    يك مرد ژاپني، به اتهام رهاسازي صدها حشره و سوسك درون يكي از قطارهاي در حال حركت و ترساندن زنان، توسط پليس ژاپن دستگير شد.
    به گزارش سرويس «حوادث» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، «مانابو مي‌زوتا» 35 ساله، پس از دستگيري به ماموران پليس توكيو، گفت: من فقط مي‌خواستم ترس و وحشت زنان و لرزش پاهايشان را هنگام فرار ببينم.
    سخنگوي پليس اوزاكا در ژاپن گفت: اين مرد جوان با رفتن در واگن مخصوص زنان و رها كردن حشره و سوسك باعث ترس و وحشت بانوان شده است.
    پليس محلي ژاپن نيز گزارش داد: طي يك ماه اخير، 18 مورد مشابه اين پرونده در واگن زنان در قطارهاي بين شهري ژاپن روي داده است.
    در اين ميان، پليس قطارهاي بين شهري ژاپن گفت: نمي‌تواند تعداد حشرات و لاروها را معين كرد، چرا كه تعداد آن‌ها بسيار زياد است، اما پليس تخمين زده تعداد آن‌ها 200 عدد باشد.
    پليس ژاپن در گفت‌وگو با رسانه‌هاي محلي ، گفت: به احتمال زياد اين مرد به شش تا 10 ماه حبس محكوم خواهد شد.
    خبر رسانی چهارم
    زنبورهاي عسل تا 4 مي‌توانند بشمرند
    پژوهشگران به تازگي كشف كرده‌اند كه زنبورهاي عسل مي‌توانند تا عدد چهار را بشمارند.

    به گزارش ايسنا، براي اين كشف يك محقق دانشگاه كوينزلند در استراليا پنج نشانگر را در داخل يك تونل قرار داده و درداخل يكي از تونل‌هاي شهد گذاشتند.

    زنبورهاي عسل كه در تونل گذاشته شدند به سوي نشانگر با غذا پرواز كردند و وقتي غذا از آن تونل برداشته شد، باز هم به سمت به همان نشانگر پرواز كردند.

    محققان مي‌گويند: وقتي ما زنبورها را تعليم داديم كه به تونل سوم بروند، همين كار را كردند، وقتي به آنها ياد داديم به تونل چهارم بروند، باز هم تبعيت كردند، اما ظاهرا اين تبعيت آنها تا تونل چهارم انجام گرفت، چون زنبورها نمي‌توانستند بيشتر از عدد چهار را بشمارند؛ اما آنچه ما را بيشتر شگفت زده كرده، اين است كه زنبورهاي عسل قابليت‌هايي دارند كه فراتر از انسان است.
    خبر رسانی پنجم
    تولید اتومبیلی با الهام از حرکت مورچه‌ها
    محققان موفق به ابداع اتومبیلی شدند که با استفاده از سیستم محاسباتی مورچه‌ها برای یافتن منزل خود بدون نیاز به راننده حرکت می‌کند.

    به گزارش مهر، گروهی از دانشمندان دانشگاه «لالاگونا» در جزایر قناری موفق به ساخت اتومبیلی خودکار بر اساس سیستم مسیریابی در مورچه‌ها شدند.

    اتومبیل «وردینو» نمونه اولیه از یک اتومبیل اصلاح شده زمین‌های گلف است که با استفاده از یک دوربین خارجی، سطح مسیر را احساس کرده و با استفاده از سیستم محاسباتی در مورچه‌ها برای تعیین مسیر به صورت اتوماتیک اتومبیل را هدایت می‌کند.

    به گفته محققان، مورچه‌ها با استفاده از ردیابی فرومون‌های به جا مانده از دیگر اعضای گروه خود، مسیر را می‌یابند و دانشمندان با استفاده از این شیوه و شیوه محاسباتی مورچه‌ها موفق به هدایت این اتومبیل بدون نیاز به راننده شدند.

    بنا بر اين گزارش، « اسپیس لایو»، دانشمندان بر این باورند که این اتومبیل قابلیت استفاده در زمینه‌های مختلف از جمله استفاده در مراکز خرید و مناطق صنعتی و توریستی را داشته و در عین حال افراد مسن یا بیمار و یا ناتوان حرکتی می‌توانند از این وسیله که در حال سپری کردن دوره آزمایشی خود به سر می‌برد برای حمل و نقل خود استفاده کنند.
    منبع خبر: سایت تابناک

     

  • استفاده از حشرات آزمایشگاهی به جای موش

    Use laboratory insects instead of mice

    قابل توجه حشره شناسان محترم:
    حشرات به زودی جایگزین موش در آزمایش های پزشکی می شوند.
    به گزارش شبكه خبر به نقل از واحد مرکزی خبر، پ‍‍‍ژوهشگران اعلام کردند: پروانه شب، کرم حشره یا مگس سرکه به زودی برای‌ آزمایش های پزشکی جایگزین موش های آزمایشگاهی می شوند.
    بر اساس این گزارش، دانشمندان زیست شناسی به تازگی متوجه شدند: برخی سلول های پستانداران و حشرات در صورت عفونت ، یکسان واکنش نشان می دهند؛ این نتایج به صنایع داروسازی برای کنار گذاشتن موش های آزمایشگاهی به میزان 80% و صرفه جویی در مبالغ سنگین کمک می کند چراكه استفاده از حشرات بسیار ارزان تر است.
    کِوین کاواناگ پژوهشگر دانشگاه ملی ایرلند گفت: از این پس می توان آزمایش های اولیه داروهای جدید را روی لارو حشرات انجام داد و برای تایید نتایج از موش استفاده کرد.
    وی افزود: این روش بسیار سریع است زیرا حشرات تا 48 ساعت به آزمایش واکنش نشان می دهند درحالی که نتایج آزمایش بر موش ها بطور کلی چهار تا شش هفته طول می کشد.

    هم اکنون 85% آزمایش های دارویی و پزشکی در موش ها انجام می شود.

     

  • اکتوپارازیت های مهم از نظر پزشکی و دامپزشکی

    Medical and veterinary important ectoparasites

    نویسندگان: دکتر حسن وطن دوست - مهندس احمدعلی حنفی بجد
    ناشر: دانشگاه علوم پزشکی تهران

  • انتشار مقاله در مورد پراکندگی جغرافیایی کژدم های ایران

    Geographical distribution of Iranian scorpions

    در شماره زمستان ۱۳۹۰ مجله دانشگاه علوم پزشکی ارتش مقاله ای تحت عنوان: نقشه سازی پراکندگی جغرافیایی کژدم های مهم ایران" توسط دکتر صداقت و همکاران به چاپ رسیده است. علاقمندان می توانند برای دریافت متن کامل مقاله با اینجانب مکاتبه فرمایند.
    نقشه سازی پراکندگی جغرافيايی کژدمهای مهم ايران
    نويسندگان: محمد مهدی صداقت ، عبدالرضا صلاحی مقدم و روح اله دهقانی *
    * دانشيار ايران، كاشان، دانشگاه علوم پزشکي كاشان، دانشکده بهداشت، گروه بهداشت محيط
    (* نويسنده مسؤول) - این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
    چکيده :
    سابقه و هدف: کژدم ‌ ها در زمره مهمترين بندپايان سمی دنيا محسوب می ‌ گردند و هر ساله تعداد زيادی از افراد مورد گزش آنان واقع می ‌ شود که از عوارض دردناک آن رنج برده، يا اين که در اثر نيش سمی جان خود را از دست می ‌ دهند. در کشور ايران نيز کژدم زدگی از مسائل عمده بهداشتی کشور به ويژه درمناطق گرمسيری و جنوبی به ‌ شمار می ‌ آيد. با توجه به اهميت موضوع، نقشه سازی پراکندگی جغرافيايی کژدم ‌ های مهم ايران جهت استفاده مراکز بهداشتی درمانی مورد تهيه قرار گرفت.
    مواد و روش ‌ ها: کليه مقالات در دسترس از مجلات معتبر داخلی و خارجی در مورد کژدم ‌ های ايران مورد مطالعه قرار گرفته ‌ اند. سپس با توجه به محل صيد کژدم ‌ ها و با استفاده از نرم افزار ArcGIS ، نقشه سازی برای هر گونه جداگانه انجام گرفت. مقالات در خصوص کژدم ‌ های ايران از بانک ‌ های اطلاعاتی معتبر نظير Iranmedex و PubMed استخراج و مورد مقايسه و داده ‌ های آن در نقشه ‌ ها وارد گرديد.
    يافته ‌ ها: نتايج اين مطالعه نشان می ‌ دهد که مناطق گرمسيری و جنوب و جنوب غربی کشور تراکم گونه ‌ ای بيشر از بقيه نقاط کشور داشته است و مطالعات متنوع تری توسط پژهشگران ايرانی در اين مناطق انجام شده است.
    بحث و نتيجه ‌ گيری: نقشه ‌ های به دست آمده بيانگر پراکندگی کژدم ‌ های صيد شده در کشور می ‌ باشد و می ‌ تواند به عنوان راهنمای انتشار کژدم ‌ ها، مورد استفاده مراکز بهداشتی درمانی مناطق مختلف کشور قرار گيرد.

  • انتشار مقاله در مورد مدلسازی پراکندگی مخازن بیماری لیشمانیوز جلدی در ایران

    Modeling the distribution of cutaneous leishmaniasis reservoirs in Iran

    همانطور که علاقمندان به کار در زمینه بیماریهای منتقله مطلع هستند، لیشمانیوز جلدی در زمره مهمترین بیماریهای انگلی منتقله توسط حشرات به انسان در دنیاست و در ایران هم دو فرم جلدی و احشایی آن وجود دارند و سالانه بیش از 20 هزار مورد جلدی در استانهای مختلف کشور گزارش می شود. فرم جلدی بیماری هم دو نوع شهری و روستایی دارد. در نوع روستایی موشهای صحرایی مخزن بیماری هستند و پشه خاکی ناقل، پس از دریافت انگل لیشمانیا ماژور از این جوندگان، در گزش های بعدی انسان را می تواند آلوده کند. از این رو بانک اطلاعاتی جوندگان مخزن لیشمانیوز جلدی روستایی در ایران، با همکاری گروههای انگل شناسی پزشکی و حشره شناسی پزشکی و مبارزه با ناقلین دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران تهیه شد. حاصل این بانک ارزشمند تا کنون یک مقاله است که به مدلسازی زیستگاههای اکولوژیک مناسب برای 5 گونه جونده مخزن این بیماری در ایران می پردازد. این مقاله در مجله Acta Tropica به چاپ رسیده است.

    http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0001706X16302388

    علاقمندان برای دریافت فایل کامل مقاله می توانند درخواست خود را به ایمیل بنده ارسال کنند:

    این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

  • بررسي مخازن حيواني ليشمانيوز جلدي در دو كانون اپيدميك در استان يزد

    Investigation of cutaneous leishmaniasis animal reservoirs in two epidemic centers in Yazd province

    نویسندگان:
    محمدرضا يعقوبي ارشادي، احمدعلي حنفي بجاد، اميراحمد اخوان، رضا جعفري، مهدي محبعلي
    مجله دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي - درماني شهيد صدوقي يزد، 1380؛ دوره 9، تابستان، شماره 2: صفحات 43-38
    كلمات كليدي: ليشمانيا ماژور، ميزبانان مخزن، اكولوژي، ايران

    چكيده:
    به دنبال اپيدمي ليشمانيوز جلدي نوع روستايي در اطراف شهر اردكان و نوع شهري در بعضي از محلات قديمي شهر يزد، مطالعاتي طي سال هاي 78-1377 در زمينه مخازن حيواني اين بيماري انجام گرفت. در روستاهاي آلوده دهستان محمديه (اطراف شهر اردكان) جوندگان از نوع Meriones libycus با (42.2%) و Rhombomys opimus با (57.8%) فعاليت دارند. آلودگي ليشمانيايي اين جوندگان به ترتيب 15.7% و 11.5% محاسبه گرديد. انگل Leishmania major به روش RAPD-PCR از گونه M.Libycus براي اولين بار از منطقه تحت مطالعه جداسازي شد. در آبادي هاي تحت مطالعه 4 قلاده سگ ولگرد به دقت معاينه شدند، ولي هيچكدام زخم حاد و يا جاي زخم سالك نداشتند. نتايج اين بررسي نشان مي دهد كه احتمالا هر دو جونده ياد شده نقش مهمي به عنوان مخازن اصلي حيواني در اپيدميولوژي ليشمانيوز جلدي روستايي در حومه شهر اردكان دارند. در بررسي هاي بعمل آمده بر روي 46 قلاده سگ ولگرد در محلات قديمي شهر يزد، زخم حاد و يا جاي زخم مشاهده نشد و همگي سالم بودند.

     

  • بررسي ناقلين ليشمانيوز پوستي در منطقه شمالي مشهد

    Investigation of carriers of cutaneous leishmaniasis in the northern region of Mashhad

    مجله علوم پايه پزشكي ايران، شماره پياپي 2۹
    نویسندگان:
    دكتر فريبا برنجي ، دكتر محمدرضا يعقوبي ارشادي ، مهندس اميراحمد اخوان ، مهندس احمدعلي حنفي بجد ، دكتر عبدالمجيد فتي

    چکيده:
    هدف: پشه خاكي هاي فلبوتومينه ناقلين انواع ليشمانيوز در ايران مي باشند. بررسي و شناخت اكولوژي آنها جهت ارايه برنامه هاي مبارزه و پيشگيري از ليشمانيوزها كاري الزامي است. با توجه به گزارش ساليانه موارد جديد ليشمانيوز جلدي از منطقه همت آباد مشهد بر آن شديم كه مطالعه اي به منظور بررسي فون و فعاليت ماهيانه پشه خاكي هاي منطقه داشته باشيم.
    مواد و روش كار: به اين منظور از فروردين 82 لغايت آبان 82 هرده روز يك بار با استفاده از روش تله چسبان اقدام به صيد پشه خاكي ها از اماكن داخلي و خارجي گرديد.
    نتايج: در اين مطالعه مجموعا 521 عدد پشه خاكي از اماكن داخلي و خارجي از منطقه همت آباد صيد و تعيين گونه شد. در اين تحقيق وجود 4 گونه پشه خاكي، دو گونه از جنس فلبوتوموس (فلبوتوموس پاپاتاسي 1/11% و فلبوتوموس سرژنتي 7/74%) و دو گونه از جنس سرژانتوميا (سرژانتوميا سومباريكا 9/0% و سرژانتوميا سينتوني 3/13%) مشخص گرديد. فلبوتوموس سرژنتي گونه غالب در اماكن داخلي و خارجي منطقه همت آباد مي باشد و در مجموع 135 عدد (2/67%) از پشه خاكي هاي صيد شده از اماكن داخلي و 254 عدد (4/79%) از پشه خاكي هاي صيد شده از اماكن خارجي متعلق به اين گونه مي باشد. در اين منطقه فعاليت پشه خاكي ها از نيمه ارديبهشت ماه شروع و تا نيمه مهر ماه خاتمه مي يابد.
    نتيجه گيري: فلبوتوموس سرژنتي در منطقه داراي دو پيك فعاليت، يكي در نيمه دوم خرداد ماه و ديگري در نيمه اول مرداد ماه مي باشد. بر اساس نتايج به دست آمده با توجه به وفور بالاي فلبوتوموس سرژنتي به نظر مي رسد كه اين پشه خاكي ناقل اصلي در انتقال ليشمانيوز جلدي در اين منطقه مي باشد و در كنار آن فلبوتوموس پاپاتاسي نيز نقش انتقال بيماري از جوندگان منطقه به انسان را دارد.

     

  • برگزاری کارگاه آشنایی با جی آی اس برای فوکال پوینت های حشره شناسی پزشکی استان ها

    Holding a GAS workshop

    در این کارگاه که به همت مرکز مدیریت بیماریهای وزارت بهداشت در اردیبهشت ماه 1398 در تهران برگزار شد، متخصصین حشره شناسی پزشکی که با مرکز مدیریت بیماریها به عنوان نماینده استانهای مختلف در مراقبتهای ناقلین بیماریهای واگیر همکاری دارند، در قالب دو گروه شرکت کردند. شرکت کنندگان چگونگی ثبت نقاط به کمک نرم افزار GPS status و تبدیل آن به نقشه در محیط ArcMap v را فرا گرفتند.

     

  • برگزاری کارگاه جی ای اس در مطالعات بهداشتی

    Holding a GAS workshop on health studies

    به استحضار علاقمندان به فراگیری نرم افزار ArcGIS و کاربرد آن در مطالعات بهداشتی می رسانم این کارگاه در تیرماه 1398 در محل پژوهشکده محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی تهران برگزار خواهد شد.

  • برگزاری کارگاه های مقدماتی و پیشرفته کاربرد جی ای اس در حوزه بهداشت و سلامت

    Holding a GIS workshop in the field of health and wellness

    به همت پژوهشکده محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی تهران، دو کارگاه سه روزه (مقدماتی و پیشرفته) در زمینه کاربرد جی ای اس در مطالعات بهداشت و سلامت برگزار گردید. در این کارگاهها که تیرماه و مردادماه 1395 برگزار گردید، شرکت کنندگان پس از آشنایی با نرم افزار ArcGIS10.3 بخشی از قابلیت های آن را در زمینه جمع آوری، ذخیره سازی، ویرایش، تحلیل و نمایش داده های بهداشت و سلامت آموختند.
    مدرسین این دوره ها آقایان دکتر احمدعلی حنفی بجد، مهندس ذبیح الله چهارراهی و دکتر محمدمهدی صداقت بودند.

  • تاثیرات گرمایش جهانی بر روی بیماری های منتقله توسط ناقلین

    Effects of global warming on vector-borne diseases

    اين مطلب عنوان سمينار دانشجويي كارشناسي ارشد خانم حسام محمدي، دانشجوي كارشناسي ارشد حشره شناسي پزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران است كه خلاصه آن به شرح زير مي باشد:
    تغییر آب و هوایی جهانی، که توسط (1990GCRA,) تعریف شده، به معنای تغییر در محیط زیست جهانی (از جمله تغییرات در آب و هوا، بهره وری زمین، اقیانوس ها و یا دیگر منابع آب، ترکیبات شیمیایی جو، و سیستم های زیست محیطی) است که ممکن است ظرفیت زمین برای حفظ حیات را تغییر دهند. به طور كلي مي توان اين تاثيرات را در سه جنبه مورد بررسي قرار داد:
    تاثیرات بر روی زمین: شامل رویدادهای شدید آب و هوایی ( طوفان ها، گردبادها)، امواج گرما ( مکررتر، شدیدتر و طولانی تر)، آلودگی هوا ( افزایش در لایه های ازن زمین، آلرژن ها)، ذوب سریع یخچال (رانش زمین، سیل ها، و کاهش یافتن آب در دسترس)، تغييرات در الگوهای بارش (خشکسالی، رویدادهای بارش شدید تر، سیل، و اختلال در تامین آب)، درجه حرارت گرم تر (گرم تر شدن دمای حداقل) و افزایش سطح آب دریا (طغیان آب، نفوذ آب شور، کمبود زمین)
    تاثیر بر سلامت انسان: شامل تاثیر برخی از این تغییرات به طور مستقیم (ارتباط دمایی بیماری و مرگ؛ و اثرات بهداشتی مرتبط با آب و هوای شدید ) و برخی بطور غیر مستقیم (اثرات بهداشتی مرتبط با آلودگی هوا و بیماری های منتقله از راه آب و غذا، بیماری های منتقله از راه ناقلین و جوندگان و بیماری های مغزی، تغذیه ای، عفونی و دیگر اثرات بهداشتی). وسعتی که هرکدام از اثرات بر سلامت انسان دارند به اثربخشی اقدامات انطباقی و تأثیرات تعدیل کننده (جریانات دیگر از پیامدهای سلامت، مانند تراکم جمعیت در مناطق در معرض خطر سیل) بستگی دارد. همچنین قابل ذکر است که آب و هوا بر زمان و شدت شیوع بیماری تاثیر می گذارد.
    تاثیر بر خطر ابتلا به بيماري هاي منتقله توسط ناقلين: بیماری های منتقله توسط ناقلین اغلب چرخه انتقال پیچیده اي دارند و بسیاری از عوامل هستند که می توانند خطر ابتلا به بیماری را تحت تاثیر قرار دهند، بنابراین تمیز دادن اثرات تغییر آب و هوا از اثرات دیگر دشوار است. دانشمندان با استفاده از مدل سازی این تغییرات را پیش بینی کرده اند. توزیع جغرافیایی بيماريهاي منتقله توسط ناقلين تا حد زیادی بازتابی از توزیع جغرافیایی ناقلین و مخازن آن ها است (در صورتی که میزبان مخزن داشته باشند). ناقلین می توانند رفتار و گسترش محدوده جغرافیایی خود را در پاسخ به تغییرات در آب و هوا و دیگر تأثیرات زیست محیطی تغییر دهند. همچنین ناقلین بسیاری از گونه های بندپایان خونسرد هستند که قادر به تنظیم دمای داخلی خود نمي باشند و در نتیجه به شدت به آب و هوا برای بقا و توسعه وابسته اند.
    راههاي اصلی اثرگذاري تغییرات آب و هوایی بر بيماريهاي منتقله توسط ناقلين به احتمال زياد شرح زير مي باشد:
    • افزایش وفور مخازن حیوانی و ناقلین بندپا
    • طولانی کردن چرخه انتقال بیماری ها
    • افزایش شانس موفقیت ورود ناقلین بیماری یا مخازن حیوانی
    • افزایش خطر بیماری های حیوانات و خطرات بالقوه انسانی از آن بیماریها
    درجه حرارت می تواند بر هر دو فاکتور پراکندگی ناقل و اثربخشی انتقال پاتوژن از طریق ناقل تاثیر بگذارد، ‌در حالي كه میزان بارش می تواند بر هر دوي آنها تا حدي تاثير گذار باشد. در اين سمينار سعي شده مطالب فوق با تكيه بر مهمترين بيماريهاي منتقله توسط بندپايان (تب خونريزي دهنده كريمه-كنگو، مالاريا، تب دانگ و...) مورد بحث و بررسي قرار گيرد.

     

  • حکم انتصاب در انجمن حشره شناسی ایران

    certificate-entomology

    با تصويب هيئت مديره انجمن حشره شناسي ايران در جلسه مورخ 6 مرداد 1394، بنده به عنوان "مسئول بخش تخصصي حشره شناسي پزشكي، دامپزشكي، شهري و صنعتي" در دوره بيستم افعاليت انجمن (96-1393) منصوب شده ام.
    اميدوارم بتوانم سهمي در ارتقاي اين بخش مهم از حشره شناسي در انجمن و سطح كشور داشته باشم.

  • خلاصه پایان نامه خانم زهرا سعیدی

    Ms. Zahra Saeedi's dissertation summary

    بررسي زمان تمايزي حشره كش هاي رايج پايرتروئيد و DDTعليه فلبوتوموس پاپاتاسي ناقل اصلي ليشمانيوز پوستي
    اين مطلب خلاصه پايان نامه كارشناسي ارشد خانم زهرا سعيدي است كه براي اطلاع علاقمندان در اين وبلاگ قرار داده شده است:
    Phlebotomus papatasi به عنوان ناقل اصلی بیماری لیشمانیوز پوستی و تب پشه خاکی در ایران مورد توجه است. چندین روش مبارزه برای کنترل این ناقل قابل اجراست که همگی بر استفاده از حشره کش ها تاکید دارند. هدف این مطالعه مشخص کردن الگوی حساسیت این ناقل به حشره کش های رایج مورد استفاده در مناطق اندمیک بیماری در مرکز ایران، در استان اصفهان است.
    به علت نبود اطلاعات در موردحساسيت پشه خاكي ها به سموم توصيه شدهWHO ، الگوی حساسیت پشه خاکی P. papatasi ناقل لیشمانیوز به,Deltamethrin 0.1% ,Permethrin 0.75% ,DDT 4% Lambdacyhalothrin 0.05% ,Cyfluthrin 0.15% در جمعیت وحشی با جمع آوری و تست 6866 نمونه از دهستان امامزاده آقا علي عباس(ع) استان اصفهان در مركز ايران در طول فصل فعاليت در سال 1389 و تست 1305 نمونه پرورش يافته در شرايط آزمايشگاهي بررسي شد. پشه خاكي ها با فاصله هاي زماني مختلفي با روش استاندارد تست حساسيتWHO كه براي پشه ها توصيه شده در مواجهه با حشره كش(دوز تمايزيDDT و پايرتروئيدها) قرار گرفتند و پس از 24 ساعت نگهداري، ميزان مرگ و مير آنها محاسبه شد. تمام مرگ و مير ها در صورت لزوم با فرمول ابوت تصحيح، خط رگرسيون رسم وLT50 وLT90 با استفاده از آناليز Probit محاسبه گرديد.
    نتايج تست حساسيت پشه خاكي هاي ماده صيد شده از صحرا نشان مي دهد كه مقدار LT50 بهDDT 4% ، Permethrin 0.75 % ،Deltamethrin 0.1 % ،Cyfluthrin 0.15 %،Lambdacyhalothrin 0.05 % به ترتيب 97/1104، 35/182، 79/26، 42/15، 48/1، اين اطلاعات براي نر ها 51/973، 5/59، 4/4، 65/2 و 5/1 ثانيه مي باشد. نتايج نشان مي دهد نرها به همه حشره كش هاي تست شده در سطوحLT50 نسبت به ماده ها از حساسيت بيشتري برخوردارند.
    نتايج تست حساسيت پشه خاكي هاي ماده صيد شده از صحرا نشان مي دهد كه مقدارLT90 بهDDT 4% ، Permethrin 0.75 % ،Deltamethrin 0.1 % ،Cyfluthrin 0.15 % ،Lambdacyhalothrin 0.05 % به ترتيب 45/3531، 3031/637، 03/315، 202، 8/44، اين اطلاعات براي نر ها 77/8864، 45/799، 29/80، 56/117 و 3/30 ثانيه مي باشد.
    نتايج تست پشه خاكي هاي ماده پرورش داده شده در آزمايشگاه، نشان مي دهد كه مقدارLT50 بهDDT 4% ، Permethrin 0.75 % ، Deltamethrin 0.1 %،Cyfluthrin 0.15 % ،Lambdacyhalothrin 0.05 % به ترتيب 6651/1312، 6631/253، 0475/36، 3879/9، 0010/6 و براي نر ها 9772/1200، 1/310، 6338/18، 0839/6 و 7704/0 ثانيه مي باشد. نتايج نشان مي دهد نرها به همه حشره كش هاي تست شده در سطوحLT50 نسبت به ماده ها از حساسيت بيشتري برخوردارند. نتايج تست ما برايP. papatasi حساس آزمايشگاهي در سطح LT50 مشخص كرد كه ماده ها به زمان بيشتري نسبت به نرها نياز دارند تا در غلظت مشابه كشته شوند.
    همچنين نتايج تست پشه خاكي هاي ماده پرورش داده شده در آزمايشگاه، نشان مي دهد كه مقدار LT90 به DDT 4%
    ،Permethrin 0.75 % ،Deltamethrin 0.1 % ، Cyfluthrin 0.15 %،Lambdacyhalothrin 0.05 % به ترتيب 4453/2592، 1490/1818، 2790/219، 5318/105، 3955/73 و براي نر ها 2389/2988، 9/647، 2106/145، 0784/158 و 7536/37 ثانيه مي باشد. نتايج نشان مي دهد نرها به همه حشره كش هاي تست شده در سطوح LT90 نسبت به ماده ها از حساسيت بيشتري برخوردارند. نتايج تست ما براي P. papatasi حساس آزمايشگاهي در سطح LT90 مشخص كرد كه ماده ها به زمان بيشتري نسبت به نرها نياز دارند تا در غلظت مشابه كشته شوند.
    انجام رويه مشابهي در نقاط مختلف دنيا براي به اشتراك گذاري نتايج و رسيدن به نتيجه واحد درباره معيار هايي براي وضعيت حساسيت P. papatasi پيشنهاد مي گردد. با استفاده از نتايج منتج از اين گونه مطالعات، سازمان جهاني بهداشت قادر است كه دستورالعمل خاصي را براي پشه خاكي ها تهيه كند و اين دستورالعمل براي بررسي و پايش مقاومت به حشره كش ها براي اجراي اقدامات مبارزه با ناقلين، به كشور ها كمك خواهد كرد.

     

  • خلاصه سمینارهای دانشجویی دوره دکترای حشره شناسی پزشکی

    Summary of PhD Student Seminars in Medical Entomology

    مکانیزم¬های مقاومت به خشکی در خانواده Chironomidae و کاربرد¬های آن
    توسط: آقای مهندس ناصح ملکی رواسان
    با توجه به برگشت¬پذیری برخی از موجودات، از حالت بدون متابولیسم به حالت متابولیک و زنده شدن مجدد گونه¬های شدیداً خشک شده، می¬توان سازمان بیولوژیکی را در سه طبقه کلی زنده، مرده و زندگی مخفی (Cryptobiotic) جای داد. بعضی از موجودات وقتی به طور کامل آب بدن خود را از دست می¬دهند، هیچ گونه علایم حیات در آن¬ها دیده نمی-شود. با این وجود وقتی در معرض آب قرار می¬گیرند، قادر به ادامه زندگی خواهند بود. این حالت بیولوژیکی Anhydrobiosis نامیده می¬شود. لارو کایرونومید خفته (Sleeping Chironomid)، با نام علمی Polypedilum vanderplanki که در حوضچه¬های موقتی در مناطق خشک آفریقای مرکزی مانند نیجریه، اوگاندا و مالاوی زندگی می¬کند، با فرا رسیدن فصل خشکی 8 ماهه، 97% آب بدن خود را از دست داده و به حالت کیسه چرمی در می¬آید. اما با شروع اولین بارندگی در فصل مرطوب، در مدت کمتر از یک ساعت زنده می¬گردد. لاروهای خشک شده ویژگی¬هایی کسب می¬کنند که باعث طبقه¬بندی آن¬ها در گروه بینهایت طلب (Extremophile) می¬شود. مکانیزم¬های مقاومت به خشکی در کایرونومید خفته توسط خود لارو (نه مانند سیست آرتمیا (Artemia salina ) که توسط نسل قبل تدارک دیده می¬شود) و بدون دخالت سیستم عصبی مرکزی (CNS) به کار گرفته می¬شود و بر خلاف آرتمیا پروسه¬های تبدیل وضعیت خشکیده به لارو فعال، بطور متوالی تکرار می¬شود. عمده¬ترین تغییر مشاهده شده در دو وضعیت خشکیده و فعال لارو، جایگزینی آب درون و برون سلولی با قند جادویی تری¬هالوز ساخته شده در اجسام چربی، می¬باشد. استرس¬های محیطی خشکی و شوری با کاهش آب بدن لارو، موجبات بیان ژن¬های دخیل در متابولیسم تری¬هالوز (PvLea1,2,3) را فراهم می¬نمایند. در حین تبدیل فرم فعال به فرم خشکیده تغییرات رفتاری مانند کوتاه شدن، مارپیچی شدن، جمع شدن و تاخوردن، تغییرات فیزیکی مانند کاهش نفوذپذیری، تغییرات بیوشیمیایی مانند فعال شدن پروتئین¬های LEA، HSP، AQPs و Transporters، تغییرات فیزیکی- شیمیایی مانند جایگزینی تری¬هالوز با آب و فرایند Vitrification تری¬هالوز (که به همراه پروتئین¬های LEA به صورت میلگردهای داخل بتن عمل می¬کنند) مشاهده می¬شود. بدین صورت آن¬ها توانایی تحمل شرایط نامساعد مانند دماهای بالای 103، سرمای 270- درجه سانتیگراد، الکل 100%، اشعه گاما Gy K7 و شرایط خلا را کسب می¬کنند. در تبدیل فرم خشکیده به فرم فعال خصوصیات موفولوژیک، فیزیولوژیک و بیوشیمیایی احیا می¬شود و لارو با ترمیم غشاها، تری-هالوز را به گلیکوژن تبدیل می¬نماید. نظر به اینکه این گونه بزرگترین موجود شناخته شده مقاوم به خشکی می¬باشد به عنوان الگوی مناسب مطالعه مقاومت موجودات پرسلولی در محیط¬های نامساعد مانند فضا مطرح است. در دو مرحله کایرونومید خفته به فضا ارسال شده است. در سال 2007 کایرونومید خفته در قالب پروژهBiorisk به مدت 30 روز در شرایط خلا و در فاصله 400 کیلومتری از زمین قرار گرفت ولی بعد از انتقال دوباره به آزمایشگاه و افزودن آب، لاروها زنده شدند. در پروژه دوم که از سال 2009 آغاز شده و تا 2011 ادامه خواهد داشت، این موجود، الگوی بررسی حیات در کره مریخ خواهد بود. کاربرد در دسترس دیگر استفاده از کایرونومید خفته در آموزش¬های مقاطع دبیرستان و در سطوح بالاتر دانشگاه می¬باشد چرا که این لاروها به راحتی در دمای اتاق قابل نگهداری¬ هستند و در مدت کوتاهی از حالت خشکیده به حالت فعال در می¬آیند. در حال حاضر غذای ماهیان آکواریومی لارو پشه¬های لیوفلیزه است که به علت افت کیفیت و نیز عدم پذیرش توسط بعضی از ماهیان، استفاده از لارو کایرونومید خفته به عنوان غذای جایگزین مطرح شده است. لاروهای این حشره به عنوان غذای ایده¬ال مطرح است و بصورت زنده به ماهیان عرضه می¬شوند. ارائه روش¬های نوین نگهداری غذا، نگهداری آسان و سالم گلبول¬های قرمز و بافت¬های انسان در دمای محیط، بحث کاهش متابولیسم و دمای بدن انسان، تغییر بیان ژن¬های ویژه و انتقال این ژن¬ها به فضا نوردان در دستور کار محققین بیولوژی قرار دارد.

    http://www.easy-share.com/1913132146/final movie_x264_xvid.avi

  • دايره المعارف بيماري هاي منتقله بوسيله بندپايان

    Encyclopedia of Arthritis Transmitted by Arthropods

    اين كتاب توسط خانم دكترمنصوره شايقي، آقاي دكتر مهدي خوبدل و آقاي مهندس سيد محمد ابطحي حسيني ترجمه شده و در سه جلد توسط انتشارات غاشيه در سال ۱۳۹۰ به چاپ رسيده است.

  • دستورالعمل ساده برای راه اندازی انسکتاریوم پرورش آنوفل استفنسی

    inscetatium-anopheles-stephensi

    برای این کار یک مجموعه دارای چهار اتاق حدودا 20-15 متری باید اختصاص یابد. یک اتاق برای پرورش لارو و اتاق دوم برای پرورش بالغ و اتاق سوم برای نگهداری حیوانات آزمایشگاهی مانند خرگوش و یا خوکچه هندی در نظر گرفته شود. اتاق چهارم به عنوان رختکن و دفترکار مسئول انسکتاریوم در نظر گرفته می شود. به این مجموعه سرویس بهداشتی مجهز به سینک ظرفشویی و حمام نیز باید افزوده شود. اتاق پرورش حیوانات آزمایشگاهی باید تهویه کافی و نور مناسب داشته باشد. بهتر است این حیوانات در یک مجموعه جداگانه نگهداری شوند. در صورتی که بتوان اتاق نگهداری لارو و بالغ را به صورت یک انکوباتور بزرگ با تنظیم دما و نور و رطوبت در آورد بسیار ایده ال خواهد بود. دیوارهای این اتاقها باید با ورقه های آلومینیومی و یا کاشی پوشیده شود تا قابل شستشو باشد. خروجی اتاق لارو و بالغ و همچنین خروجی مجموعه انسکتاریوم باید دارای دو در پشت سر هم برای جلوگیری از فرار پشه ها باشد. برای کشتن پشه هایی که از داخل کیجها فرار کرده اند دستگاه حشره کش الکتریکی UV در اتاق لارو و بالغ نصب می شود. رعایت نظافت شرط اساسی برای نگهداری یک کلنی خوب است. پس از آماده شدن قفسه های آلومینیومی سه طبقه دو تا را در اتاق لارو و دو تا را که فاصله طبقات آن بیشتر از در اتاق بالغ قرار می دهیم. برای نگهداری مراحل نابالغ (تخم – لارو و شفیره) از ظروف پلاستیکی در دار مخصوص نگهداری نان که در بازار موجود است استفاده می شود. بدین ترتیب که مطابق شکل قسمت داخل در آن بریده شده و به جای آن توری ریز باف با چسب مایع رازی چسبانده می شود. داخل این ظروف نگهداری لارو (کووت) با آب معمولی با درجه حرارت مناسب (25-22) درجه تا دو سوم حجم آن پر می شود. کاغذ A4 یا A5 که قسمت داخل آن بریده شده و فقط کادر دور آن به قطر 3 سانتیمتر مانده به آرامی بر روی سطح آب گذاشته می شود تا شناور بر روی ان باقی بماند. سپس تخمهای آنوفل را به آرامی از ظرف مخصوص تخمریزی به داخل این کادر می ریزیم. علت گذاشتن کادر کاغذی جلوگیری از چسبیدن تخمها به جداره ظرف و از بین رفتن آنهاست. دمای اتاق لارو باید بین 30- 25 درجه باشد و دمای آب نباید به کمتر از 20 درجه سقوط کند. با بخاری برقی و دستگاه ترموستات خودکار دمای مطلوب را تنظیم می کنیم. دو روز بعد در این شرایط تخمها تفریخ می شوند و لارو سن یک از آن خارج می شود. آنوفل 4 مراحل لاروی دارد که باید در این ظرف طی شود. از روز دوم پس از خروج لاروهای سن یک مقدار بسیار کمی از غذای مخصوص آکواریوم ماهی مدل نیروزا را که از قبل به نسبت مساوی از دو نوع سبز و قرمز ترکیب شده بر روی سطح آب می پاشیم. باید توجه داشت که دادن غذا باید متناسب با میزان مصرف آن باشد. لاروهای سن یک تغذیه کمی دارند و دادن غذای بیش از حد باعث کدر شدن و آلودگی آب و مرگ و میر لاروها می شود. با افزایش سن لاروها به سن 2 به کمک توری لارو گیر هر 300-250 لارو را به یک ظرف جداگانه منتقل می کنیم. تعداد بیشتر لارو در یک ظرف باعث می شود تغذیه نامطلوبی داشته باشند و مرگ و میر آنها افزایش یابد. علاوه بر این پشه های بالغی که از این لاروها بدست می آیند جثه ضعیفتری دارند و تخم کمتری می گذارند. آب ظروف لاروی محتوی لاروهای سن 3 و 4 در صورتی که کدر شده باشد باید تعویض شود. برای این کار تمام محتویات ظرفی را که می خواهیم آب آن را تعویض کنیم در یک شیر صاف کن با توری ریز می ریزیم تا لاروها بر روی توری باقی بمانند. سپس آنها را در یک ظرف جدید که از قبل آب کرده ایم می ریزیم. ظرف قبلی با آب و مایع ظرفشویی کاملا شسته شده و می گذاریم تا خشک شود و در روزهای بعد مورد استفاده قرار می دهیم. غذای لاروی باید هر روز یکبار در صورت مصرف داده شود. پس از اینکه لاروها به شفیره تبدیل شدند باید هر روز شفیره ها را به کمک پوآر بداشته و درون لیوانهای یکبار مصرف ریخته و درون کیج پشه های بالغ قرار دهیم. یک کلاه قیفی ساخته شده از کاغذ بر روی این لیوانها قرار داده می شود تا از ورود پشه های بالغ به درون ظروف جلوگیری بعمل آید و فقط پشه هایی که از شفیره خارج می شوند بتوانند به داخل قفس رها شوند.
    چون پشه های بالغ برای تخمریزی نیاز به خونخواری دارند، از یکی از سه روش زیر می توان استفاده کرد:
    1- دستگاه تغذیه مصنوعی
    2- استفاده از خرگوش داخل کیج
    3- استفاده از خوکچه داخل کیج
    قفس های مخصوص نگهداری پشه ها چوبی مکعبی به ابعاد 30 و یا 50 و یا 80 سانتیمتر است. قفسهای کوچک برای انتقال پشه ها و قفس های بزرگ برای نگهداری و خونخواری آنها مورد استفاده است. این قفسها با توری حریر ریز باف پوشانده می شوند. می توان از آلومینیوم و توری ریز باف آلومینیومی هم برای ساخت این قفسها استفاده نمود. خرگوش و یا خوکچه درون قفس مخصوص نگهداری دربسته از طریق آستین تعبیه شده بر روی کیج بالغ وارد آن شده و چراغهای اتاق بالغ را خاموش می کنیم تا پشه های ماده خونخواری کنند. طول مدت خونخواری بین دو تا 4 ساعت باید در نظر گرفته شود. یک دو ساعت قبل از خونخواری پنبه آغشته به محلول قند 5% را که بر روی کیج برای تغذیه پشه ها قرار داده ایم بر می داریم و پس از خونخواری مجددا آن را سر جایش قرار می دهیم. این پنبه باید هر روز به محلول قند آغشته شود و طوری چلانده شود تا آب از آن چکه نکند و خیلی هم خشک نباشد. هر 3 روز یکبار باید این پنبه را دور انداخت و یک پنبه جدید جایگزین آن نمود تا از رشد قارچها جلوگیری شود.

    24 ساعت پس از خونخواری پشه ها کاسه ملامین یا چینی کوچک که تا دو سوم از آب تمیز لوله پر شده داخل قفس پشه ها می گذاریم. پشه ها حدود 48 تا 72 ساعت بعد از خونخواری اقدام به تخمریزی در این ظرف آب می کنند. روی لیوانهای حاوی شفیره با قیف کاغذی پوشانده می شود تا از ورود پشه های بالغ به آن و تخوریزی درون آنها جلوگیری شود. تخمها را 24 ساعت بعد از قفس برداشته و همانطور که قبلا گفته شد وارد ظرف لاروی می کنیم. پس از خالی کردن ظرف تخم دوباره آن را آب کرده و درون قفس می گذاریم تا پشه هایی که موفق به تخمریزی نشده اند این کار را انجام دهند.
    دمای اتاق بالغ بین 24-28 درجه سانتیگراد باید تنظیم شود. دستگاه تنظیم نور باید طوری تنظیم شود تا 14 ساعت روشن و 10 ساعت خاموش باشد. دستگاه رطوبت ساز (یا دستگاه بخور سرد) باید رطوبت را بین 50 تا 70 درصد نگه دارد.
    از رنگ آمیزی انسکتاریوم و استعمال مواد خوشبو کننده، حشره کش و مواد مشابه باید در محیط انسکتاریوم جلوگیری بعمل آید. کاربرد حشره کش در اطراف انسکتاریوم هم مضر خواهد بود.

  • راهنماي حشره شناسي پزشكي (جهت دانشجويان علوم پايه)

    Handbook of Medical Entomology

    اين كتاب كه تاليف خانم دكتر منصوره شايقي عضو هيئت علمي گروه حشره شناسي پزشكي و مبارزه با ناقلين دانشكده بهداشت دانشگاه علوم پزشكي تهران مي باشد،‌ در سال ۱۳۸۲ توسط انتشارات غاشيه در ۱۶۰ صفحه به چاپ رسيده است. نويسنده گروه هدف اين كتاب را دانشجويان علوم پايه گروههاي پزشكي عنوان نموده اند.

  • روش‌هاي انجام عمليات صحرايي و آزمايشگاهي در حشره‌شناسي پزشكي

    Field experiments for entomology

    كلياتي در مورد روش‌هاي مطالعه بندپايان مهم پزشكي در شرايط آزمايشگاهي و صحرايي
    ۱- جمع‌آوري، نگهداري و كار با نمونه
    هر متخصص حشره‌شناسي پزشكي، در حين انجام تحقيقات صحرايي مجبور به صيد كردن نمونه‌ها و كار با آنهاست. اين كار معمولاً شامل جمع‌آوري و نگهداري نمونه‌ها با روش‌هاي خاصي است كه عمدتاً، و گاهي اوقات تنها روش‌هايي هستند كه براي مطالعه گروه خاصي از بندپايان به كار مي‌روند. اين روش‌ها براي گروههاي مختلف حشرات مهم پزشكي و همچنين در نقاط مختلف، متفاوت هستند. بنابراين، در ذيل به شرح برخي از نكات اساسي در اين مورد مي‌پردازيم و روش‌هاي تخصصي در فصل مربوط به هر گروه ارائه گرديده است.
    اصول جمع‌آوري نمونه و كار با آن
    لوازم جمع‌آوري
    اين وسايل از ساده‌ترين ابزار، از قبيل توري‌هاي حشره‌شناسي و لوله‌هاي صيد، تا تله هاي بسيار تخصصي كه براي اهداف خاصي به كار مي‌رود، متفاوتند. نمونه‌گيري عبارتست از جمع‌آوري نمونه‌ها با يك روش استاندارد به منظور انجام مطالعه كمّي، كه در آن مي‌توان از ابزار بسيار متفاوتي استفاده نمود. در اين قسمت فقط برخي از نكات ساده و اساسي كه به صورت روتين مورد استفاده بوده و براي صيد لازم هستند، مورد بررسي قرار گرفته‌اند. انواع مختلف تله‌ها براي صيد حشرات به منظور انجام تحقيقات خاص به كار رفته‌اند. برخي از آنها حشرات را به صورت انفرادي و از طريق مكانيكي به دام مي‌اندازند مثل تله‌هاي مكنده)، در حاليكه سايرين با استفاده از مواد جلب كننده از قبيل نور، دي‌اكسيدكربن و يا بوي بدن ميزبان آنها را صيد مي‌كنند.
    توري‌هاي حشره‌ گيری دستي معمولاً شامل يك كيسه ساخته شده از توري‌هاي داراي سوراخ‌هاي ريز هستند كه به دور يك قاب دايره‌اي متصل گرديده است. اين قاب از جنس آلومينيوم بوده و طوري طراحي شده كه مي‌توان در موقع عدم استفاده، آن را از هم جدا نمود. به دليل ريز بودن جثه اكثر حشرات و بندپايان مهم پزشكي، توري‌ها معمولاً در حشره‌شناسي پزشكي ارزش محدودي دارند. با وجود اين، در مورد جمع‌آوري پشه‌ها از طريق حركت جارويي بر روي رويش گياهي و صيد مگس‌هاي تسه‌تسه از روي ميزبانهايشان، از آن‌ها استفاده مي‌شود. هدف صيد، مشخص كننده نوع مناسب توري است. در مورد حشرات مهم پزشكي، كار با كيسه‌هاي توري سفيد راحت تر است، در حالي كه براي جمع‌آوري پروانه‌ها توري سياه طرفدار بيشتري دارد.
    وسيله جمع‌آوري مهم ديگر در حشره‌شناسي پزشكي، آسپيراتور است. اين وسيله كه انواع مختلفي هم دارد، براي جمع‌آوري پشه‌ها و پشه‌خاكي‌ها از اماكن استراحتشان و حتي براي جمع‌آوري اكتوپارازيت‌هايي كه وادار به ترك ميزبانهايشان مي‌شوند، مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
    آسپيراتورها وسايل ساده، ولي مؤثري هستند كه حشرات كوچك را از طريق مكيدن به داخل، صيد مي‌كنند. عمل مكش هوا هم توسط دهان فرد جمع‌آوري كننده و هم با وسايل حبابي شكل پلاستيكي صورت مي‌گيرد. در برخي موارد هم فَن‌هاي كوچكي كه با نيروي باتري كار مي‌كنند، اين عمل را به عهده دارند. ساده‌ترين نوع آسپيراتور، يك لوله شيشه‌اي يا پلاستيكي شفاف به طول حدود 25 سانتيمتر است كه يك توري بر روي يك انتهاي آن قرار گرفته و بر روي توري يك لوله بلند قابل انعطاف متصل شده است. انتهاي ديگر لوله پلاستيكي قابل انعطاف در دهان فرد جمع‌آوري كننده قرار مي‌گيرد و با عمل مكش هوا، حشرات را مي‌توان به سادگي درون لوله شيشه‌اي كشيد.
    نوع ديگر آسپيراتور داراي يك قسمت شيشه‌اي يا لوله پلاستيكي به طول حدود 15-10 سانتيمتر است كه دو انتهاي آن توسط يك درپوش مسدود شده‌اند. يك لوله شيشه‌اي باريك كه در هر دو انتها باز است از اين درپوش عبور داده مي‌شود. در كنار اين لوله يك لوله پلاستيكي وجود دارد و حشرات از طريق انتهاي لوله باريك ديگري وارد محفظه مي‌شوند. يك تكه توري كه روي انتهاي داخلي لوله مكش قرار دارد، جلوي ورود نمونه‌ها را از محفظه به داخل حلق فرد جمع‌آوري كننده مي‌گيرد.
    بسياري از حشرات مهم پزشكي را مي‌توان حتي بدون استفاده از توري يا آسپيراتور و از طريق قرار دادن يك لوله آزمايش بدون لبه بر روي آنها كه در حال استراحت يا خونخواري هستند، صيد نمود. لوله‌ها يا ويال‌هاي داراي اندازه و شكل مختلف براي اين كار مناسب هستند.
    حشرات كوچك مثل پشه‌خاكي‌ها و ميدج‌هاي Culocoides را مي‌توان از طريق الكتريسيته ساكن كه در لوله‌هاي پلاستيكي ايجاد مي‌شود، به آنها چسباند و جمع‌آوري نمود؛ به ويژه اين كار را مي‌توان با لوله‌هاي ساخته شده از جنس پلي استيرن شفاف به خوبي انجام داد.
    كشتن و نگهداري نمونه‌ها
    مهمترين نكته‌اي كه بايد در حين كشتن و نگهداري نمونه مد نظر داشت، ويژگي‌هايي است كه براي تشخيص آن به كار مي‌روند. عدم توجه به اين نكته در هر يك از مراحل اوليه مي‌تواند تعداد زيادي از نمونه‌هايي را كه به دقت جمع‌آوري شده‌اند، غير قابل استفاده سازد. به عنوان مثال، پشه‌ها نبايد در مايعات نگهداري شوند و يا توسط آنها جمع‌آوري گردند؛ زيرا فلس‌هايي را كه بدن و بال‌هايشان را پوشانده از دست خواهند داد و اين كار، تشخيص آنها را تقريباً غير ممكن مي‌سازد. همچنين كيفيت نمونه در بسياري از حشرات و ساير بندپايان در صورتي كه گذاشته شوند تا بميرند، پايين خواهد آمد. براي شناسايي يا ذخيره طولاني مدت به صورت نمونه‌هاي مورد استفاده در شناسايي ساير نمونه‌ها (نمونه‌هاي مرجع)، بايد آنها را از طريق تماس دادن با يكي از تركيبات كشندة استاندارد، كشت. اين مواد شامل استات اتيل، اتر، تتراكلرواتان و كلروفرم هستند كه مي‌توان آنها را روي يك تكه پنبه ريخت و پنبه آغشته را به همراه نمونه در يك بطري يا لوله شيشه‌اي گذاشت. حشرات را مي‌توان از طريق سرما دادن (فريز كردن) نيز كشت (اگر چنين امكاناتي در شرايط صحرايي وجود داشته باشد). همچنين به عنوان آخرين راهكار مي‌توان نمونه‌ها را از طريق تماس با دود سيگار كشت، اما توجه داشته باشيد در اين روش، لوازم به دود سيگار آلوده مي‌شوندو براي جمع‌آوري‌هاي بعدي حشرات به صورت زنده، بايد اين نكته را مد نظر داشت. راه ديگر براي كشتن نمونه‌ها، استفاده از گرماي شديد نور آفتاب است. لاروها را مي‌توان با انداختن در الكل كشت. افراد بالغ بندپايان كوچك را نيز مي‌توان در الكل يا به صورت مونته در لام نگهداري نمود. لاروهاي بزرگ دوبالان (مثل لارو مگس‌هاي موسيده يا كاليفوريده) را به به خوبي در آب جوش مي‌توان كشت. نمونه‌ها در آب جوش شكل خود را حفظ مي‌كنند و چروكيده نمي‌شوند. بخار حاصل از مايعات كشنده بر روي ديواره‌هاي بطري‌ها و لوله‌هاي مرگ، به ويژه در شرايط گرم نواحي گرمسيري، باقي مي‌ماند و رعايت اين نكته مهم است كه نمونه‌ها به محض مردن بايد براي سوزن زدن از شيشه مرگ خارج شوند. نمونه‌ها بايد بلافاصله پس از مرگ، اندازه‌گيري و سوزن زده شوند و يا به روش ديگري ذخيره گردند تا از چروكيده و يا شكننده شدن زياد آنها جلوگيري به عمل آيد. اين عمل به ويژه در مورد هر نمونه‌اي كه در معرض كلروفرم قرار گرفته، بايد انجام شود؛ ‌چون اين ماده كشنده به سرعت بدن حشرات را سفت و شكننده مي‌سازد.

    شيشه سم که برای کشتن حشرات جمع آوری شده مورد استفاده قرار می گيرد
    سه روش اساسي نگهداري كه به صورت عمومي مورد استفاده‌اند، عبارتند از: خشك، غوطه‌ور در مايع و مونته در لام.
    نگهداري به صورت خشك، براي چندين گروه از بندپايان ناقل (پشه‌ها، مگس‌هاي سياه، مگس‌هاي اسب و مگس‌هاي blowfly-) مطلوب و در برخي موارد ضروري است. اسكلت خارجي سخت بدن آنها اغلب ويژگي‌هاي مرفولوژيكي خارجي خود را حفظ مي‌كند و اين حشرات معمولاً به صورت سوزن زده شده نگهداري مي‌شوند. نمونه‌هاي بزرگ (مثل مگس اسب جنس Tabanus) را مي‌توان مستقيماً با روش‌هاي بالا مونته كرد، اما در مورد نمونه‌هاي كوچك لازم است كه اول روي يك سوزن بسيار ريز سوزن زده شوند و سپس بر روي پايه قرار گيرند. يعني نمونه‌هايي كه با سوزن‌هاي بسيار ريز سوزن زده شده اند؛ روي قطعات كوچكي از موادي از قبيل پلي‌اورتان مونته مي‌شوند و سپس اين قطعات روي يك سوزن حمل كننده بلند فيكس مي‌شوند. براي جلوگيري از خطر آسيب ديدن و شكستن، نمونه بايد در نزديكي وسط سوزن بسيار ريز فيكس شود. گاهي اوقات ديده مي‌شود كه براي مونته نمونه ابتدا سوزن بسيار ريز از پايه بلند عبور داده مي‌شود و سپس نمونه به صورت اريب روي گوشه سوزن بسيار ريز قرار مي‌گيرد. از اين روش هرگز نبايد استفاده شود. ميكروسوزن‌هاي استيل ضد زنگ در چندين اندازه و قطر مختلف، براي نمونه‌هاي با اندازه‌هاي مختلف ساخته شده‌اند. كار با چنين سوزن‌هايي توسط پنس انجام مي‌شود. روش مورد استفاده براي نمونه‌هاي كوچك، چسباندن آنها به قطعات كارت است. از به كار بردن سلولوئيد و يا ساير مواد بايد خودداري شود، چرا كه نمونه‌ها اغلب پس از خشك شدن ماده چسبدار از بين مي‌روند.


    نمونه پشه مونته شده
    بلوک مخصوص سوزن زدن حشرات برای استفاده در سيستم ۳ اتيکت مشخصات
    نگهداري به صورت مرطوب، براي بسياري از بندپايان مهم پزشكي لازم است و براي حشرات در مرحله لاروي متداول مي‌باشد. بعضي از حشرات بالغ (مثل اكتوپارازيت هايي از قبيل كك‌ها و شپش‌ها) و كنه‌ها به اين روش نگهداري مي‌شوند. در اين روش، نمونه‌ها بايد در يك مايع كه از متلاشي شدن آنها جلوگيري مي‌كند (اتيل الكل يا اتانول) قرار داده مي‌شوند. از ساير مايعات نگهدارنده مي‌توان به فرمالين و متيل الكل (متانول) اشاره كرد. با وجود اين، اولي رنگ نمونه‌ها را تغيير مي‌دهد و دومي آنها را ترد و شكننده مي‌سازد. با گذشت زمان، همه مايعات نگهدارنده باعث سفيد و بي‌رنگ شدن نمونه‌ها مي‌شوند؛ اما نگهداري آنها در تاريكي، روند اين كار را كند مي‌سازد. بسياري از انواع لوله‌ها يا ويال‌ها، براي نگهداري نمونه‌ها در اتانول مناسب هستند، اما اين ماده از همه ظروف تبخير مي‌شود؛ حتي اگر درب آن بسته شده و يا يك چوب پنبه در درب آن قرار گرفته باشد. بنابراين، بايد ويال‌ها و لوله‌ها براي امنيت در داخل يكسري جارهاي بزرگتر كه با الكل پر شده و درب آنها كاملاً ‌بسته و درزگيري شده، قرار داده شوند.


    تعدادي از بندپايان مهم پزشكي از قبيل: ميدج‌ها، پشه‌خاكي‌ها، كك‌ها و مايت‌ها بايد براي شناسايي و نگهداري طولاني مدت پس از شناسايي، به صورت لام‌هاي ميكروسكوپي مونته شوند. با وجود اين، مي‌توان آنها را به صورت موقتي در الكل هم نگهداري كرد. دو نوع اصلي از مواد مونته كننده وجود دارند:
    ۱-موادي كه محيط سازنده آنها آب است؛ مثل محيط‌هاي برلز و پوري.
    ۲- موادي كه محيط سازنده آنها حلال آلي است؛ مانند كانادا بالزام و اوپارال.
    مواد مونته كننده، از نظر شاخص‌هاي انكسار نور تفاوت دارند. بدين معني كه برخي از آنها براي يك گروه از بندپايان، مناسبتر از گروه ديگر هستند. روش‌هاي مونته و تكنيك‌هاي مناسب براي هر گروه در بخش مربوط به هر يك توضيح داده شده‌اند. در صورت مونته نمونه در وضعيت و حالت صحيح، مي‌توان آن را در راحت‌ترين حالت ممكن و با حداقل اتلاف وقت مطالعه كرد و تشخيص داد.
    مراقبت از كلكسيون‌هاي حاوي حشرات سوزن زده شده در برابر آفات و قارچ‌ها، به ويژه در نواحي گرمسيري ممكن است كار مشكلي باشد. براي اين كار بايد مراحلي طي شود كه اولين آنها مطمئن شدن از نگهداري نمونه‌ها در جعبه‌هايي است كه تا حد امكان در برابر نفوذ هوا عايق باشند. بدين منظور جعبه‌هاي مخصوصي ساخته شده‌اند كه توصيه مي‌كنيم از آنها استفاده گردد. كيپ بودن درب اين جعبه‌ها، مانع از ورود آفات به داخل جعبه و از بين رفتن نمونه‌ها مي‌شود. آغشتن جعبه با قارچ‌كش (مثل مرتيولات) معمولاً براي جلوگيري از كپك زدن نمونه كافي است، اما براي حفاظت بيشتر در مكان‌هاي به شدت نمور و مرطوب، هر جعبه نگهداري را مي‌توان به صورت محكم و كاملاً عايق، در يك جعبه پلاستيكي حاوي مقداري سيليكاژل پيچيد. يك حشره‌كش (از قبيل ديكلرووس) كه در جعبه‌اي در داخل يك بلوك پلاستيكي كه در قسمتي از جعبه ثابت شده، پاشيده مي‌شود؛ مي‌تواند بسيار مؤثر باشد. اما اين كار بايد به صورت مرتب تكرار گردد.
    نمونه ای از يک جعبه نگهداری نمونه در کلکسيون حشرات
    اطلاعات مربوط به نمونهنمونه‌هاي فاقد برچسب ارزشي ندارند. بنابراين هر نمونه بايد داراي برچسب‌هايي كه اطلاعات مربوط به محل و زمان صيد نمونه،‌ و ميزبان (در مورد اكتوپارازيت‌ها) در آن درج شده،‌ باشد.
    اطلاعات جغرافيايي، بايد شامل كشور، بخش كشور (استان، ‌ناحيه يا شهرستان)، جهت‌يابي با ذكر خصوصياتي از قبيل نام روستا، رودخانه، ارتفاع محل و … باشد.
    اطلاعات برچسب بايد ارائه كننده تاريخ صيد بر حسب روز، و همراه نمونه باشند. يعني به سوزني كه نمونه خشك مونته شده به آن متصل است، الصاق گردند؛ يا در زير ويال‌ها (در مورد نمونه‌هايي كه به صورت مايع نگهداري مي‌شوند) قرار گيرند و اگر نمونه‌ها به صورت لام ميكروسكوپي مونته شده باشند، به لام‌ها چسبانده مي‌شوند.

    اتيکت حاوی اطلاعات نمونه حشره مونته شده که در کلکسيون نگهداری می شود

    ارسال نمونه‌ها از طريق پست
    در صورتي كه براي تشخيص نمونه نياز به يك متخصص باشد، و يا براي ساير مقاصد، از قبيل ارسال نمونه براي قرار گرفتن در يك كلكسيون مرجع، مي‌خواهيد آن را از طريق پست ارسال نماييد؛ نياز به بسته‌بندي خاصي مي‌باشد. متأسفانه بسياري از نمونه‌ها به صورت شكسته شده يا با خسارت‌هاي غير قابل جبران به مقصد مي‌رسند. اين امر تقريباً بيشتر به خاطر بسته‌بندي نادرست و ضعيف آنها مي‌باشد، تا به خاطر اهمال و بي‌دقتي در سرويس‌هاي پستي. از خسارت ديدن نمونه مي‌توان با رعايت احتياطات ساده‌اي جلوگيري به عمل آورد.
    نمونه‌هاي موجود در مايعات بايد در داخل ويال‌هاي پلاستيكي يا شيشه‌اي كه داراي يك درب پيچ‌دار هستند، ارسال شوند (مثلاً لوله‌هايي كه در كشت انگل و ميكروبيولوژي كاربرد دارند)، و نبايد در لوله‌هايي كه با چوب پنبه يا قطعات پلاستيكي مسدود شده‌اند، قرار گيرند. در صورتي كه ويال‌هاي شيشه‌اي به دقت بسته‌بندي شوند، امنيت آنها به اندازه انواع پلاستيكي است، اما از هر نوعي كه استفاده مي‌شود، درپوش‌هايشان بايد با چسب بسته شوند، تا خطر تراوش مايع و خشك شدن محتويات لوله كاهش يابد. از ظروف چوبي توخالي موجود در بازار مي‌توان براي پست كردن ويال‌هاي با اندازه‌هاي مختلف، استفاده نمود. هر ويال بايد در داخل اين لوله‌ها با نوارهاي دستمال كاغذي كه در اطراف آن چپانده مي‌شود، در جاي خودش فيكس شود تا نمونه‌ها در حين انتقال تكان نخورند و بدن آنها متلاشي نشود.
    براي ارسال پستي حشراتي كه به صورت خشك سوزن زده شده‌اند، بايد آنها را در يك جعبه محكم و تانشو، لاستيكي يا چوبي كه آن هم به نوبه خود در يك كارتن بزرگتر قرار مي‌گيرد، بسته‌بندي كرد. تقريباً همه خسارتي كه به نمونه‌هاي سوزن زده شده در پست وارد مي‌شود، در اثر فقدان يا ضخامت كم و ناكافي بسته‌بندي اطراف آن‌ها و جعبه محتوي نمونه مي‌باشد. حداقل ضخامت 8 سانتيمتر از ماده بسته‌بندي نرم (مثل پلاستيك حباب‌دار)، يا پشم چوب بايد در اطراف هر سطحي حتي يك جعبه نمونه كوچك، و بيشتر براي جعبه‌هاي ذخيره بزرگ مورد استفاده قرار گيرد. فضاي بين نمونه‌هايي كه به صورت سوزن زده شده ارسال مي‌شوند، بايد طوري تنظيم شود كه اگر نمونه‌ها به صورت تصادفي در حين حمل و نقل بچرخند، با يكديگر برخورد نكنند. يك قطعه پنبه بايد در گوشه جعبه قرار داده شود تا قطعات شكسته شده بدن نمونه‌ها در آن گير كنند و به بقيه صدمه نزنند.
    محتويات بسته ارسال شده، به صورت متداول روي سطح خارجي آن يا روي هر فرم لازم به صورت “ نمونه براي مطالعه علمي؛ فاقد ارزش تجاري” بايد نوشته شود. اين كار باعث مي‌شود كه در موقع بازرسي گمرك، جعبه را باز نكنند و محتويات آن آسيب نبيند.

     

  • علائم بروز مقاومت به پایرتروئیدها در آنوفل استفنسی

    Symptoms of pyrethroid resistance in Anopheles stephensi

    با توجه به تست هایی که در سال ۱۳۹۰ بر روی آنوفل استفنسی جمع آوری شده از شهرستان چابهار انجام شد این آنوفل نسبت به پایرتروئیدهای مختلف بین ۵۲ تا ۹۲ درصد مرگ و میر داشته است. خلاصه مقاله منتشر شده را تحت عنوان زیر می توانید در Pubmed جستجو نمایید.

    Asian Pac J Trop Med. 2012 Sep;5(9):722-6.
    Indication of pyrethroid resistance in the main malaria vector, Anopheles stephensi from Iran.
    Vatandoost H, Hanafi-Bojd AA.
    Abstract
    OBJECTIVE: To investiagte insecticide resistance in target species for better insecticide resistance managemnet in malaria control programs.
    METHODS: The status of insecticide resistance to different imagicides in Anopheles stephensi (An. stephensi) including DDT 4%, lambdacyhalothrin 0.50%, deltamethrin 0.05%, permethrin 0.75%, cyfluthrin 0.15% and etofenprox 0.50% was performed according to WHO standard method.
    RESULTS: The mortality rate to lambdacyhalothrin, permethrin, cyfluthrin, deltamethrin, etofenprox and DDT was (88.0±3.2), (92.0±2.7), (52.0±5.0), (96.0±2.2), (90.0±3.0) and (41.0±5.7) percent, respectively at diagnostic dose for one hour exposure time followed by 24 h recovery period.
    CONCLUSIONS: These results showed first indication of pyrethroid resistance in An. stephensi in a malarious area, from southern Iran. There is widespread, multiple resistances in the country in An. stephensi to organochlorine and some report of tolerance to organophosphate insecticides and recently to pyrethroids. However, results of this paper will provide a clue for monitoring and mapping of insecticide resistance in the main malaria vector for implementation of any vector control.

    در صورت تمایل برای دریافت اصل مقاله با اینجانب مکاتبه فرمایید.

     

  • عنكبوت پرنده خوار

    Bird-eating spider

    در دنیای وحش اتفاقات نادری رخ می‌دهد که عموماً به دلیل در دسترس نبودن عکاس، لحظاتی باورنکردنی ثبت نمی‌شود ولی این بار گونه خاصی از عنکوبت‌های بومی‌ اقیانوسیه در استرالیا (Golden Orb Weaver) پرنده‌ای از گونه فنچ را در تارهای محکم و طویل خود اسیر کرده و طعمه خود ساخته است.

    به گزارش زیست بوم، شناسان استرالیایی این گونه عنکبوت معمولاً به اندازه کف دست یک انسان بالغ رشد می‌کند ولی نمونه‌هایی در شمال استرالیا با ابعاد بزرگتر هم گزارش شده‌اند، شکار و خوردن پرنده از رفتارهای نادر برای این نوع عنکبوت به شمار می‌رود.